Kerst heidens feest
We hebben het zo vaak gehoord dat het haast onderdeel van het kerstverhaal zelf is geworden.
De Romeinen vierden hun zevendaagse winterfeest, Saturnalia, vanaf 17 december. Het was een door en door heidense aangelegenheid vol losbandigheid en de verering van de god Saturnus (vandaar de naam van het feest). Om het einde van de winterzonnewende aan te geven, maakte de Romeinse keizer 25 december een feestdag voor Sol Invictus (de Onoverwonnen Zon). De kerk wilde het christendom aangenamer maken voor de Romeinen en populairder bij het volk. Daarom heeft de kerk deze heidense feesten overgenomen en de viering van de geboorte van hun Verlosser op 25 december ingesteld. Want wat het kerstfeest vandaag de dag ook is geworden, het begon als een kopie van traditionele heidense feestdagen. Dus als je van Kerst houdt, heb je dat aan Saturnalia en Sol Invictus te danken.
Dat is het verhaal, en iedereen, van liberale christenen tot conservatieve christenen tot niet-christenen, lijkt het er over eens te zijn dat het waar is.
Alleen, … het is niet waar.
Om te beginnen moeten we onderscheid maken tussen een oorsprong die suggereert dat het feest gestolen is en een oorsprong die alles te maken heeft met afwijzing. Dat er enig verband zit tussen een christelijk feest en een heidens feest zou kunnen betekenen dat het christelijke feest een kopie is (‘Hé, laten we deze populaire heidense feestdag christelijk maken om onze viering populairder te maken’). Maar het zou ook juist een bewust
Waarom vieren we Kerstmis op 25 december?
Het eenvoudige antwoord ‘omdat we dan de geboorte van Christus vieren’ is niet voor iedereen bevredigend. Is Kerstmis niet eerder een gekerstende versie van eerdere, heidense feesten voor de winterzonnewende, hetzij bij de Romeinen, hetzij bij de Germanen? ‘Om de heidenen het gras voor de voeten weg te maaien’, beweert Louis Van Dievel in zijn column, besliste de paus aan het begin van de vierde eeuw n. Chr. om kerstmis te laten vieren op 25 december, om het heidense winterzonnewendefeest te beconcurreren. Het idee mag aantrekkelijk klinken in een seculariserende samenleving, maar is daarom nog niet juist, stelt professor oude geschiedenis Van Nuffelen.
Laat ons even bekijken wat we wel weten over de oorsprong van Kerstmis. Ten eerste is het duidelijk dat Kerstmis niet ontstaan kan zijn als een kerstening van het Germaanse joelfeest. Het kerstfeest is ontstaan in de vierde eeuw na Christus, en wel tegelijk in Rome en Jerusalem. Hoe het ontstaan is, weten we niet.
Alleszins hebben Julius van Rome () en een schisma, in tegenstelling tot wat Van Dievel schrijft, er niets mee te maken. De bisschop van Rome had trouwens toen niet het gezag dat de paus nu heeft en hij zou nooit een feest eenvoudigweg hebben kunnen decreteren voor de hele Kerk. Het feest werd dus op twee verschillende data gevierd: te Rome op 25 december, in Jerusalem op 6 januari (niet 7 januari zoals Van Dievel schrijft). Vanuit beide steden verspreidde
Blog | De Romeinse invloed op kerst
Vandaag is het eerste kerstdag! Een groot deel van de wereld viert dit feest samen met familie, vrienden en bekenden. Samen aan het kerstdiner, een opgetuigde kerstboom in de woonkamer en de adventskaars die opbrandt. Kerst is een feest dat al heel lang wordt gevierd, al sinds de Romeinse tijd. Wellicht dat je jezelf soms wel eens afvraagt “Was kerst vroeger hetzelfde als hoe we het vandaag vieren?”. En “Vierde de Romeinen ook kerst, of iets dat er op lijkt?”. Alvast een verklapper: Kerst is ontzettend veranderd sinds het begin en de Romeinen hebben meer invloed gehad op kerst van vandaag dan de meesten mensen denken. Deze week vertel ik in mijn laatste blog van iets meer over het begin van het kerstfeest en de voornaamste Romeinse invloeden.
Hoewel kerst tegenwoordig door veel mensen wordt gevierd, gelovig of niet, heeft het feest dat wij kennen in Europa een Christelijke oorsprong. Het Christendom kwam voort uit het Jodendom aan het begin van de jaartelling, uit de volgelingen van Jezus Christus. Mensen die het Christendom belijden geloven in één god, net als de Islam en het Jodendom, en staan bekend als Monotheïstische religies.
In de eerste eeuw na Christus groeide het Christendom. Zowel Joodse leiders als de Romeinse keizers zagen dit als een bedreiging voor hun eigen religies en machtposities. Voor de Romeinen was het Christendom iets dat helemaal anders was dan hun eigen religie. In tegenstelling tot de enkele god in het
Kerstmis
Kerstmis is de viering van de geboorte van Jezus Christus, de verlosser der mensheid. Deze geboorte markeert de menswording van God. Kerstmis is dus het feest van de incarnatie van God de Zoon. Als cultureel verschijnsel is Kerst de gekerstende versie van het Winterzonnewendefeest.
Christusmis
Het woord kerstmis komt van het Middelnederlandse kerstesmisse. 'Kerstes' duidt op Christus en 'misse' op mis: 'Christusmis' dus. 'Kerstmis' verwijst tegenwoordig naar het feest dat in de Christusmis wordt gevierd: dat van de Geboorte van Jezus Christus.
Aankondiging door een engel
De Bijbel vertelt dat Jezus Christus in Bethlehem geboren werd uit de Maagd Maria. Maria wist dat er met haar kind iets bijzonders aan de hand was. Een engel had haar namelijk verkondigd dat zij de moeder zou worden van de lang verwachte Messias, Gods Zoon. De aankondiging door de engel, ook wel Annunciatie genoemd, was eeuwenlang een geliefd thema in de Europese kunst.
Geen plaats in het gastenverblijf
Toen Maria hoogzwanger was, zag zij zich vanwege een volkstelling gedwongen om met haar man Jozef van Nazareth naar Bethlehem te trekken. In Bethlehem aangekomen bleek er geen plaats meer te zijn in de katalyma (Grieks voor ‘gastenverblijf’).
Kribbe
Het kindje Jezus wordt geboren, in doeken gewikkeld en neergelegd in een kribbe, een voederbak voor dieren (Luc. 1 en 2). Vanaf de geboorte worden Maria en Jozef tezamen met het kind
Alle christelijke feesten op een rij
Advent
De advent is in het christendom de benaming voor de aanloopperiode naar kerst. In de adventsperiode bereiden christenen zich voor op het kerstfeest. De geboorte van Jezus wordt herdacht en zijn wederkomst verwacht. Het zijn de vier zondagen voor kerst tot aan kerstavond, 24 december.
De naam komt van het Latijnse woord adventus, dat 'komst' betekent.
Kerst
Met Kerstmis (vaak zo aangeduid door rooms-katholieken), kerst(feest) (vaak zo aangeduid door protestanten) vieren christenen wereldwijd de geboorte van Jezus Christus, zoals beschreven in de evangeliën van Lucas en Matteüs.
Het kerstfeest wordt in de westers-christelijke wereld en in sommige Kerken van het Oosters christendom gevierd op 25 december. In veel streken zijn er ook speciale vieringen op de avond ervoor (kerstavond, middernachtsmis) en/of op de dag erna. In West-Europa wordt 25 december als eerste kerstdag en 26 december als tweede kerstdag beschouwd
Veertigdagentijd
De Veertigdagentijd (ook wel de Vasten of Lijdenstijd genoemd) is een van oorsprong Rooms Katholiek gebruik als voorbereiding op het paasfeest. Deze periode begint op Aswoensdag en wordt voorafgegaan door de Vastenavond en carnaval. Het is een periode van vasten en bezinning op hoe je het leven als christen leeft.
De Protestantse kerk kent deze traditie niet, maar voor veel leden is het een tijd van bezinning, een tijd om de stilte te zoeken en je aandacht te richten op God. Persoonlijk